by Anna Talbot
“Everyone is beautiful and no one is horny” is een artikel van RS Benedict gepubliceerd in 2021 door het tijdschrift Bloodknife. In dit artikel analyseert Benedict de relatie tussen de lichamen van acteurs in blockbuster films en hun seksualiteit. Hoewel alle acteurs onbereikbaar mooi zijn, beargumenteert ze dat de seksualiteit verloren is gegaan over de laatste decennia. Queer cinema daarentegen is in de laatste decennia opgebloeid en weet de seksualiteitscrisis die door Benedict is aangewezen te behouden. In dit artikel zal ik eerst de kern van Benedicts artikel uiteen halen, om vervolgens te beargumenteren waarom queer cinema het verlies van seksualiteit ontkomt.
Volgens Benedict is sexappeal in blockbusterfilms volledig verdwenen in de laatste 20 jaar. Waar acteurs in de jaren 70 mooie, maar bereikbare, lichamen vertoonde, zijn deze nu gereduceerd tot een verzameling aan eigenschappen. Sixpack, goede kaaklijn, thigh-gaps, hoge jukbeenderen. Acteurs zijn volgens Benedict checklijstjes geworden: de acteurs vertonen zich als esthetische doelen voor de Amerikaanse bevolking. Zij zijn plaatjes gecreëerd voor onze consumptie, maar niet meer gerelateerd aan de werkelijke beleving van een mensenlichaam. De lichamen op het scherm zijn niet zacht of feilbaar. Ze vertonen geen verlangens, wants of needs. De acteurs hebben geen chemie met elkaar. Hun aantrekking is enkel bepaald door het esthetisch niveau dat ze kunnen bereiken. In haar artikel legt Benedict de nadruk op superheldenfilms waarbij mensenlichamen worden gepusht richting het onmenselijke. Dit onmenselijke ideaal is echter volledig in lijn met bestaande schoonheidsidealen. Mannen zijn mooi wanneer ze mannelijk zijn. Bizar gespierd, lang en breed. Vrouwen zijn mooi wanneer ze lang haar hebben en een zandloperfiguur. De blockbuster esthetiek probeert zoveel mogelijk de status-quo van het ideaal te representeren. Deze idealen zijn gefilterd door de heteroseksuele verwachtingen van de maatschappij waar rigide gender normen en verwachtingen gelden.
Benedict bespreekt verder dat de haalbaarheid van de lichamen op het scherm over de jaren steeds minder relevant is geworden. Oud Hollywood is niet onschuldig. Eetstoornissen en strikte regels over afmetingen in contracten zijn typisch in de jaren ’50, maar door de jaren heen werden de verwachtingen steeds hoger. Er zijn teams aan specialisten nodig om iedereen het lichaam van Superman te geven. Acteurs geven zelf toe fysiek onder films te lijden en klachten te krijgen van het constant aanspannen van hun spieren en de crash-diets. Hun lichamen zijn niet oprechte afspiegelingen van hun fysieke staat, maar zijn slechts voor korte duur bereikbaar voor de acteurs zelf. Benedict beargumenteert dat de acteurs de verbinding met hun lichaam zijn kwijt geraakt, en functioneren als standbeelden op het scherm in plaats van mensen met een lichamelijke realiteit. Het verlies van deze relatie met het lichaam veroorzaakt het verlies van hun seksualiteit. Het verlies van de relatie met het lichaam van de acteur levert dus standbeelden op die zonder verlangens of seksuele chemie over het beeld bewegen. De lichamen zijn de-seksualiseerd. Het doel van het lichaam is niet een werkelijk lichaam vertonen, maar puur het beeld van een lichaam.
Benedict haalt voor de overgang van mensen naar standbeelden in de bioscoop verschillende oorzaken aan in haar essay. Een van de oorzaken die zij aanhaalt is de BMI-shift die plaatsvond in 1998. De categorisering van de Body Mass Index werd aangepast waardoor een grote groep Amerikanen van de een op de andere dag plotseling als overgewicht werden gecategoriseerd zonder ooit een kilo aan te komen (The New York Times, 1998). Benedict impliceert dat deze verschuiving in body-image competitie oplevert, waarbij een lichaam als object esthetisch genot levert, maar als middel geen genot levert. De body image competitie vereist dus dat men fysiek fitter wordt, waarbij het doel vooral is om zo fit mogelijk te lijken en niet om het lichaam daadwerkelijk te gebruiken. Deze doelen keren terug op het scherm, en deze voeden de samenleving dit ideaal geconcentreerd terug.
De deseksualisering van de blockbusterfilms wordt veroorzaakt door de rigide gendernormen waar mannen en vrouwen zich aan moeten houden. Deze normen zijn een gevolg van de patriarchale samenleving, waar rigide rollen worden opgelegd aan zowel mannen en vrouwen. Deze rollen hangen samen met esthetische vereisten die met de tijd veranderen. De huidige standaard voor mannen is bijvoorbeeld om zo gespierd mogelijk te zijn, en voor vrouwen om het zandloper figuur te hebben. Deze karakteristieken doelen altijd op hetzefde: mannen moeten het ideaal van mannelijkheid vertonen en vrouwen het ideaal van vrouwelijkheid. Een onderdeel van deze idealen is heteroseksualiteit. Mannelijkheid en vrouwelijkheid worden gedeeltelijk gedefinieerd door hun aantrekking tot het andere geslacht. De deseksualisering is een gevolg van een doorgeschoten esthetisch ideaal waardoor de relatie met het lichaam is verdwenen op het scherm, zoals Benedict beschrijft. Dit probleem komt echter een stuk minder voor in queer media.
Het verdwijnen van de seksuele chemie in Hollywood loopt tegelijk met het langzaam normaliseren van queer cinema. Waar films over queer mensen in de jaren ‘90 vooral kleinschalige indie films waren, verschijnen er steeds meer queer films op het grote scherm (denk aan Moonlight (2016)). Queer cinema ontkomt echter de deseksualisering waar superheldenfilms aan lijden. De reden hiertoe is de inherente status als counterculture die queer cinema bezit.
Queer culture is ontstaan als reactie op de restricties van de status quo. Deze niche trekt zich daarmee weinig aan van de mainstream esthetiek en daagt deze liever uit. De categorieën zijn omgegooid: de hokjes ‘man’, ‘vrouw’, ‘feminien’ en ‘masculien’ zijn door elkaar gehusseld. Wat het betekent om mooi te zijn heeft hier niks te maken met klassieke genderverhoudingen, maar met wat het individu daarbuiten kan. Masculiniteit is geen doel voor mannen maar een eigenschap die open is voor iedereen. De normen worden niet langer gefilterd door de heteroseksuele verwachtingen en daarmee worden de lichamen bevrijd. De chemie tussen de acteurs, hun houding, hun spraakpatroon en natuurlijk het dialoog dragen meer gewicht in queer media. De lichamen van de acteurs zijn gerecontextualiseerd; vrouwen mogen bestaan los van vrouwelijkheid en mannen los van mannelijkheid. Vrouwelijke karakters hoeven bijvoorbeeld niet aantrekkelijk te zijn voor heteroseksuele mannen. Ze mogen bestaan in een sfeer die losstaat van heteroseksualiteit. De masculiene aspecten van vrouwen worden geprezen, net als androgynie, en feminine mannen. Ze hoeven niet het ideaal van de samenleving te vertonen, zoals de blockbuster acteurs moeten.
Het is hier relevant om het begrip queer cinema te verduidelijken. Hoewel queer karakters steeds vaker verschijnen in blockbuster media en daarmee ook superhelden films, zijn deze films geen voorbeeld van queer cinema. Slechts wanneer films gemaakt zijn door queer mensen met queer mensen als doelgroep spreek ik in deze tekst van queer cinema.
Karakters in queer cinema bestaan in een inherent conflict met het ideaal van de samenleving, omdat de idealen van mannelijkheid en vrouwelijkheid direct verbonden zijn met heteroseksualiteit. Queer media laat zien dat alle queer mensen een invulling geven aan de verhouding met de status quo die per individu anders is. Ze tonen hoe het is om een lichaam te zijn in een samenleving die jou uitspuugt en hoe mooi je dan bent, en hoe mooi die gemeenschap is. Daar hoort een bepaalde esthetiek bij, maar vooral hoort daar de negatie van de dominerende heteroseksuele esthetiek bij. Het is deze heteroseksuele esthetiek die de deseksualisering in superheldenfilms veroorzaakt. De stap die queer cinema hier vandaan doet staat dit genre toe om lichamelijkheid onbegrensd te onderzoeken en documenteren. Zo ontkomt queer media de seksualiteitscrisis in Hollywood.
Sources:
Benedict, R. (2021, 14 februari). Everyone Is Beautiful and No One Is Horny. Bloodknife. https://bloodknife.com/everyone-beautiful-no-one-horny/
The Associated Press. (1998, 4 juni). U.S. to Widen Its Definition Of Who Is Fat. The New York Times. Geraadpleegd op 20 oktober 2022, van https://www.nytimes.com/1998/06/04/us/us-to-widen-its-definition-of-who-is-fat.html
Cover photo by Samuel Regan-Asante on Unsplash
Raffia 